کاربرد نیترات کلسیم در کشاورزی

کلسیم نیترات

به انگلیسی: Calcium nitrate

با فرمول شیمیایی Ca(NO۳)۲ یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب‌کم ۲۴۹۶۳ است. که جرم مولی آن ۱۶۴٫۰۸۸ g/mol می‌باشد. شکل ظاهری این ترکیب، جامد بی رنگ است.

کود نیترات کلسیم چیست؟

کود نیترات کلسیم یکی از نمک های پر مصرف کلسیم می باشد و به دلیل حلالیت بالای آن در آب بر خلاف سایر ترکیبات رایج کلسیم نظیر سولفات کلسیم،کربنات کلسیم و هیدروکسید کلسیم، مصارف زیادی دارد.این کود جهت تامین کمبود نیتروژن و کلسیم مورد استفاده قرار می گیرد و به دلیل جذب آسان و سریع به خوبی عوارض ناشی از کمبود کلسیم را برطرف میکند.

نیترات و ازت

1. مستقیما جذب گیاه می شود و منجر به رشد سریع و قابل پیش بینی در گیاه می گردد.
2. از دسترس ریشه گیاه خارج نمی شود و جذب سطحی ذرات خاک هم نمی شود بلکه مستقیما جذب گیاه می گرد.
3. منبع مطمئن ازت برای بیشتر محصولات باغبانی و کشاورزی با ارزش است.
4. جذب کاتین های پتاسیم , کلسیم و منیزیوم را افزایش می دهد.

کلسیم و اثرات کلسیم بروی گیاه

1. قدرت دیواره سلول ها را افزایش می دهد.
2. کیفیت محصول را افزایش میدهد.
3. دوام محصول پس از برداشت افزایش می یابد.
4. تحمل گیاه را در برابر بیماری ها و آفات افزایش می دهد.
5. برای گیاهان پرمحصول شرایط مطلوبی را در اطراف ریشه ها فراهم می نماید.
6. تحمل گیاه را در برابر تنش ناشی از گرما وسرما را افزایش می دهد.

برخی از معمول ترین علائم کمبود کلسیم در گیاهان عبارتند از:

 

1. پوسیدگی انتهایی میوه در گوجه فرنگی.
2. سوختگی در نوک برگ کاهو.
3. لکه های زنگ در داخل سیب زمینی.
4. عمل جذب کلسیم در گیاهان از طریق سیستم تعرق انجام می شود.
5. کلسیمی که به هنگام ضرورت در دسترس ریشه قرار می گیرد باید کاملا در آب قابل حل باشد.

کاربردهای نیترات کلسیم

 

بیشتر نیترات کلسیم تولید شده کربردکشاورزی دارد ،دلیل این امر عدم حلالیت کلسیم کربنات کلسیم خاک در آب می باشد، اما نیترات کلسیم کاملا در آب محلول بوده و قابل جذب توسط گیاه می باشد.

این محصول باعث افزایش مقاومت دیواره ی سلولی گیاه و منجر به جذب سایر عناصر غذایی می شود.

 

دستورالعمل میزان و زمان مصرف کود نیترات کلسیم
نام محصول	زمان مصرف	میزان مصرف	نحوه مصرف
گوجه و سیب زمینی	از ابتدای فصل رشد تا انتهای فصل	5 تا 7 کیلوگرم درهکتار درهفته	همراه با آب آبیاری (کود آبیاری)
		5/1-1کیلوگرم درهزار لیترآب	محلول پاشی
درختان میوه دانه دار و هسته دار	از ابتدای فصل رشد تا انتهای فصل	5 تا 7 کیلوگرم درهکتار درهفته	همراه با آب آبیاری(کود آبیاری)
		2-1کیلوگرم درهزار لیتر	محلول پاشی
مرکبات	از ابتدای فصل رشد تا انتهای فصل	5 تا 7 کیلوگرم درهکتاردرهفته	همراه با آب آبیاری(کود آبیاری)
		2-1 کیلوگرم درهزار لیتر	محلول پاشی
تولید نشاء و خزانه	از زمان ظهور برگ های حقیقی	2-1 کیلوگرم درهزارلیتر	محلول پاشی

 

 

اختلاط پذیری کود نیترات کلسیم :

 

کود نیترات کلسیم با ترکیبات و کودهای سولفاته و فسفاته قابل اختلاط نمی باشد. توصیه می شود قبل از اختلاط با هر ترکیبی تست سازگاری انجام شود. نیترات کلسیم را به تدریج در آب حل نمائید.

مشخصات عمومی کود نیترات کلسیم

 

کود نیترات به دو صورت گرانوله و مایع در بازار موجود است

کود نیترات کلسیم گرانوله با غلظت بالا می باشد.که تا شعاع 24 متری بوسیله ماشین های کشاورزی  و یا بوسیله دست بر روی خاک پاشیده می شود .

این کود براحتی بر روی خاک پاشیده می شود زیرا که 90 درصد ذرات آن به بزرگی 4-2 میلی متر است.

وقتی مرطوب یا شبنم زده تماس حاصل نماید به راحتی حل می شود.

خواص عمومی کود نیترات کلسیم

 

1. جلوگیری از پوسیدگی میوه ها.
2. جلوگیری از لکه تلخ میوه ها.
3. جلوگیری از سیاه شدن گلگاه.
4. جلوگیری از چوب پنبه ای شدن میوه ها.
5. جلوگیری از سرمازدگی گیاه و میوه ها.
6. جلوگیری از کاهش عمر میوه ها و گل های زینتی.
7. جلوگیری از کاهش مقاومت به بیماری ها.
8. جلوگیری از ویزگی های کود نیترات کلسیم.
9. افزایش عملکرد و کیفیت محصول و افزایش اندازه میوه ها.
10. استحکام دیواره سلولی و در پی آن استحکام شاخ و برگ و میوه گیاهان.
11. افزایش عمر انباری محصولات باغی و سبزیجات و بهبود وضعیت بازار پسندی آنها.
12. کاهش از دست دهی آب میوه ها و سبزیجات پس از برداشت.
13. افزایش مقاومت گیاه به آفات و بیماری ها.
14. افزایش مقاومت گیاه به کم آبی.
15. رشد و توسعه بهتر ریشه.
16. افزایش جذب عناصر غذایی پتاسیم و منیزیم.

 

مصارف دیگر نیترات کلسیم

 

از نیترات کلسیم در پیش تصفیه ی آب،ساخت حمام های سرد کننده ی مواد، تولید ساروج، سفت کاری و اندود کاری نیز استفاده می شود.

 

مقالات مرتبط:

1. تاثیر محلول پاشی نیترات کلسیم - پژوهش های کاربردی زراعی
2. کاربرد سطوح مختلف نیترات کلسیم و برخی صفات مورفو-فیزیولوژیک و تغذیه ای گوجه فرنگی

 

مطالب مرتبط:

1. جذب کلسیم در درختان
2. آنتاگونیسم و سینرژیسم چیست؟
3. عناصر پُرمصرف،میان مصرف،کم مصرف مواد توسط گیاهان ودرختان
4. روش، زمان و میزان مصرف برخی کودها در محلول پاشی
5. کوددهی و مقاومت گیاه در برابر آفات و بیماریها

 

 

تاثیر کود دامی در کشاورزی جدید

کود های حیوانی که امروزه بستر خاک های بسیاری را در مزارع، باغ ها و باغچه ها در بر گرفته اند معایب و فوایدی دارد که به انها شاره خواهیم کرد. کود های دامی با تاریخچه ای بسیار کهن در کشاورزی دنیا و ایرانیان نقش بسته و البته امروزه علاوه بر شکل سنتی خود به شیوه های نوین هم در دسترس عموم قرار گرفته است.

کود حیوانی یا ارگانیک

به مجموعه ای از مواد بستری، مدفوع و البته ادرار گاو، گوسفند، مرغ با هر حیوان دیگری کود حیوانی میگویند که این کود با جکع اوری فضولات از محل زندگی این حیوانات بدست می آید. نوع حیوان و خوراک حیوان به در صد مواد داخل آن و کیفیت فزیکی کود تاثیر دارد، البته عوامل دیگری نیز موثرند مانند: کیفیت مواد بستری، میزان پوسیدگی کود، تغذیه دام، میزان سدیم و مقدار بذر علفهای هرز، اسپور بیماریها، لارو و تخم حشرات، و شن و خاک. کیفیت کود با تغذیه ی دام تغییر میکند بنابر این اگر سبد تغذیه ی یک دام از عناصر ضعیف باشد کود حاصله نیز ضعیف و کم کیفیت خواهد بود.

در کود های مرغی میتوان درصد بالاتری نسبت به کود های گوسفندی و گاوی از فسفر و پتاسیم را یافت در عوض کود های گاوی نیز سرشار از ازت هستند.

 تغییرات بسیار اندک و جزِئی در میزان عنصر ها می تواند تغییرات  مثبت و منفی در آنها ایجاد کند. به عبارت دیگر، یک عنصر می تواند میزان جذب عنصر دیگر را تحت تاثیر خود قرار داده و آن را کم یا زیاد نماید.به عنوان مثال افزایش در میزان عنصر آهن باعث افزایش جذب میزان عنصر روی خواهد شد که به این عمل اثر سینرژیک گفته می شود و یا بالا رفتن میزان کلسیم باعت کاهش میزان جذب پتاسیم و بر عکس خواهد شد که به این عمل اثر متقابل یا آنتاگونیسمی گفته می شود..بنابراین مشاهده میگردد که کم و یا زیاد شدن عناصر غذایی در کود دامی نه تنها خود ایجاد اشکال نموده بلکه می تواند بر روی جذب دیگر عناصر غذایی نیز اثر گذار باشد.

معایب استفاده از کود های حیوانی به طور کلی به عوامل زیر خلاصه میشود

 

    الف) بذر علفهای هرز و بیماری های مختلف وارد زمین میشود.
    ب) تجزیه ی سریع مواد ازته در کود های دامی تازه سبب آزاد سازی آمونیاک و تجمع آن در مجاورت ریشه میگردد.
    ج) باعث بروز کمبود ازت در ابتدا میگردنند به این علت که موجودات ذره بینی برای تجزیه ی کود از ازت استفاده میکنند.
    د) قسمت های زیادی از ازت داخل کود های تازه قابل حل در آب می باشند. یا چناچه کنترلی در نگه داری ان نشود ازت به صورت گاز هدر خواهند رفت

کود های حیوانی تازه نیز میتوانند با آزاد سازی گاز آمونیاک (که از تجزیه سریع مواد ترکیبات آلی ازت دار کود های ساده شکل میگیرد) و تجمع این گاز در اطراف ریشه باعث مسمویت گیاه بشوند. در هند از این کود ها برای سوخت مصارف خانگی به دلیل اشتغال بالا ی ان استفاده میکنند.
دیگر مشکلات استفاده از این کود ها درصد زیاد املاح نمکدار در کو است که از طریق ایجاد پتانسیل اسمزی و با مسموعیت مستقیم گیاه مساله ساز باشد.

مشاهدات آزموده شده در جدوول نشان میدهد که کودهای دامی با شوری برابر با 15.80 که این مزاد در کود های مرغی می تواند به 46 واحد نیز برسد ، در بیشتر مناطق کشور ما دو عامل شوری و کم آبی ( کم آبی به دو معنی است یکی فقدان و یا کم بودن آب یکی دیگر در صد شوری زیاد خاک) معضلی بزرگ برای کشاورزان است ، حالا اضاقه کردن موادی با این در صد شوری خود به این معضل می افزاید.
 بر طبق تحقیقاتی که توسط دیو دیویس در فوریه سال 2010 انجام گردیده باکتری های بیماریزای بی شماری در کود های گاوی تشخیص داده شده که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:

    - Cryptosporidiosis
    - E.coli
    - Giardia
    - Listeriosis
    - Salmonella

تمامی این بیماری ها به انسان سرایت کرده و باعث بیماری میشود، در این تحقیق ثابت شده که با پخش کردن کود های گاوی در داخل خاک این باکتری ها در خاک بخش شده و در ضمن این پاتوژن ها با شست و شو ی آبی از بین نمیروند.
همچنین بر اساس تحقیقات انجام شده 25 درصد تخم علفهای هرز ار کود های حیوانی می آیند که پس از پراکنده شدن در خاک میتوانند به سرعت زیادی در سطح خاک تکثیر یابند. همچنین در تحقیقات بیشتر در آمریکا در هر پوند کود گاوی 40 عدد بذر علفهای هرز پیدا شده استبر این اساس در هر تن کود حیوانی مقدار 88300 بذر علف هرز وجود دارد که البته به این مقدار باید باکتری ها و ویروس ها و قارچها را نیز اضافه کرد. که مبارزات فیزیکی و شیمیایی برای از بین بردن این علف ها و بیماری ها البته بسیار گران قیمت و وقت کش و البته سخت است.

دپو کردن راهی است برای از بین بردن علف های هرز که البته به دو عامل بستگی دارد : اول مدت زمان دپو کردن کود و دیگری دمای رزون دپو که بعضی از علف های هرز در دمای بالای 55 درجه سانتیگراد و به مدت 30 روز نیاز دارند تا از بین بروند. به همین علت است که مراحل پوساندن کودهای حیوانی بسیار زمان بر است. البته این نگرانی برای کشاورزان وجود دارد که تخم علف های هرز جدید یافت شود که ناشی از تغییر محل تغذیه ی دام ها میباشد.
در آخر متذکر میشویم که استفاده از کود های حیوانی فوایدی دارد که البته ضررات آن بسیار بیشتر است، امروزه با دگرگونی علم شیمی و پیدایش عناصر جایگزینی در کود دهی و البته پیشرفت صنعت کشاورزی استفاده از کودهای حیوانی در دیگر کشور های جهان به حداقل رسیده. نکته ی دیگر در کود دهی گیاهان این است که کشاورزی ارگانیک به معنی عقب برگشتن پسرفت در علم کشاورزی نیست بلکه به این معنی است که کشاورزی ارگانیک باید مطابق با علم روز و استفاده از بهترین و با کیفیت ترین کود ها باشد و البته هزینه ی بیشتری نیز برای این سبک از کشاورزی نیز پیشبینی میشود.
 

مطالب مرتبط:

1. روش پوساندن کود حیوانی تازه مرغی و پرندگان:                                                      
2. روش پوساندن کود حیوانی گاوی و یا گوسفندی تازه                                                  
3. چرا باید کودهای حیوانی(گاوی،گوسفندی، مرغی) را بپوسانیم؟   
4. مصارف کود مرغی در مزارع و باغات

 

 

کوددهی مناسب گیاهان آپارتمانی

کود مناسب برای گیاهان خانگی چه چیز است؟

 

همانطور که میدانید گیاهان برای رشد بهتر و بقا علاوه بر نیاز آب و دمای مورد نظر نیاز های کودی و خاکی نیز دارد. خاک غنی از جمله مهمترین عوامل برای رشد و پرورش گیاهان است. ریشه ی گیاهان که از مهمترین فاکتور های یک گیاه شاداب است در درون خاک پرورش یافته و به اصطلاح اندام های پنهان و زیر خاکی یک گیاه را تشکیل میدهند که نیاز به تقویت خاک و ریشه به این منظور دیده میشود. البته نیاز های کودی یک گیاه از طریق برگ نیز میتواند جذب شود اما پیشنهاد ما برای خانه داران و علاقه مندان بر پرورش گیاهان خانگی مصرف ترکیبی از کود ها است. اما چه کودی و چگونه مصرف کردن کود ها را در این مقاله شرح میدهیم.

 

کود دهی به گیاهان خانگی

 

در ابتدا لازم میدانیم که از یک تفکر غلط در جامعه صحبت کنیم. امروزه در تمامی محافل صحبت از کشاورزی ارگانیک و حذف مواد شیمیایی است. همانطور که در مقاله ی "کشاورزی ارگانیک چیست؟" توضیح داده شد؛ در کشاورزی ارگانیک حذف واسه های شیمیایی امری غیر ممکن و اشتباه است و ما در کشاورزی گاهی به علل نیاز های ضروری و گاهی به دلیل اجبار در استفاده از کود ها و سموم شیمیایی پا از تعاریف کشاورزی ارگانیک "غلط" بیرون میگذاریم. پس در استفاده از کود های کشاورزی نگران نباشید.
چه موقع گیاهان نیاز به کود دارند
هر گیاهی با توجه به نوع و اندازه و محل پرورش گیاه نیاز به چندین بار کود دهی در سال دارد، در غیر این صورت شادابی و شاید حتی زندگی خود را از دست بدهد. گیاهان ممکن است در طول سال به انواع مختلفی از کود ها نیاز داشته باشند. این نیاز ها همراه با علائمی است که زبان گیاه نامیده می شود. شما علاقه مندان با خواندن این مقاله میتوانید تا حدود زیادی نیاز گیاهانتان را تشخیص دهید.

علائم کمبود مواد غذایی در گیاهان

برگ ها و گل های یک گیاه دقیقا میتواند به ما بگوید که گیاه ما چه مقدار و چه نوع نیازی دارد. تغییر رنگ ، تغییر شکل ، پیچ خوردگی و ضعف برگ ها میتواند به ما در تشخیص نوع نیاز گیاه کمک کند. البته گاهی نیز عوامل بالا با علل دیگری غیر از علت غذایی نیز پدیدار میشوند که میتوان به اشتباه در آبیاری ، آفت ها و قارچ ها نیز اشاره کرد. اگر گیاهتان در اثر عوامل غیر کمبود مواد غذایی مریض شده باشد با کود دهی نه تنها به آن کمک نکرده ایم بلکه در تشدید بیماری آن نیز کوشیده ایم. پس در ابتدا در تشخیص مریضی و کمبود گیاهتان با دقت عمل کنید یا از مشاوران و متخصصان کمک بگیرید.
اما مهمترین علل کمبود مواد غذایی از کم شدن میزان نیتروژن یا ازت، فسفر، و پتاسیم است که نیاز های حیاتی گیاه شما را تشکیل می دهد، کود های NPK برای رفع همین نیاز در بازار موجود است. که البته در ادامه توضیح خواهیم داد که هر ترکیب کود NPK چه مصرفی دارد.
عنصر های دیگری در گیاهان هستند که فقط در صورت کمبود شدید علائم آنها را بر روی گیاهتان میبینید. عناصری که ما آنها را ریز مغذی میدانیم. این عناصر عبارتند از: روی، آهن، مس، کلسیم، بر، منگنز، منیزیم، مولیبیدن و غیره که در تصویر پایین علائم هر کمبودی را خواهید دید. برای رفع این کمبود ها میتوانید از کود های ریز مغذی به صورت مایع و یا کلاته یا میکس استفاده کنید. در اکثر کود های ان پی کا که کیفیت مناسب دارند درصد های کمی از ریز مغذی ها وجود دارد.
کمبود عناصر غذایی در گیاهان
همانطور که در تصویر میبینید عناصر محرک یک گیاه مانند نیتروژن، فسفر، منگنز، کلر، و پتاسیم در اثر کمبود گیاه اثر خود را بر روی برگ های پایینی میگذارند. و عناصر غیر محرک بیشتر بر روی برگهای بالایی و جوان یک گیاه اثر میگذارد.

کدام ترکیب ان پی کا (NPK) برای گیاه ما مناسب است ؟

حالا که علائم هر گیاه را متوجه شدیم می دانیم که چه نوع کودی برای گیاه نیاز است. کود های NPK از 3 عنصر N یا همان نیتروژن، P یا همان فسفر و K یا همان پتاسیم تشکیل شده است. فسفر در گیاهان برای تقویت و تولید ریشه استفاده می شود، نیتروژن باعث رشد طولی و رویشی یک گیاه میگردد و پتاسیم تاثیر مستقیم بر روی ثمره ی گیاه که می تواند میوه یا گل باشد دارد.
حالا با این راهنما شما میتوانید سر از ترکیب های کود های NPK در بیاورید یعنی اگر گیاه شما نیاز به فسفر داشته باشد عدد میانی باید بالاتر باشد مثلا 10-52-10 و اگر گیاه شما نیاز به رشد رویشی و رفع کمبود نیتروژن یا ازت داشته باشد عدد اولی باید بالا تر باشد مانند 30،20،10 و اگر نیاز پتاسیم در گیاه شما دیده میشود شما نیاز به یک کود با پتاس بالا دارید پس عدد اخر باید بیشتر باشد مانند 15،5،30 ،36-12-12، 45-5-5 در این میان کود های ان پی کا وجود دارند که از هر 3 عنصر به اندازه ی مساوی موجود دارند که ما آنها را کود های متعادل می نامیم. مانند کود 20-20-20

سوال !: محلول پاشی بهتر است یا از طریق ریشه ؟

برای جواب به این سوال اول باید بگوییم که بعضی از کود ها را نمی توان محلول پاشی کرد و بعضی دیگر را نمی توان از طریق خاک به گیاه رساند به عنوان مثال تمامی کود های ریز مغذی که دارای فرمول EDTA هستند برای محلول پاشی ساخته شده اند. در هنگام خرید حتما از فروشنده سوال کنید که کود خریداری شده دارای محدودیت نباشد اکثر کود های ان پی کا قابلیت مصرف به هر دو صورت را دارند ولی کود های ارزان قیمتی در بازار وجود دارند که این امکان را ندارند و گاها در صورت محلول پاشی عملکرد خوبی ندارند.
اما واقعا محلول پاشی یا کود دهی از طریق ریشه ؟ خب هر کدام مزایا و معایبی دارد که به اختصار شرح میدهیم:
مهمترین مزیت استفاده از کود دهی از طریق ریشه غنی سازی خاک است به این صورت عمل میکند که کود داده شده در خاک ذخیره می شود و این نیاز کم کم به گیاه داده می شود شاید معایب این نوع کود دهی به شور کردن خاک بر گردد و البته جذب طولانی مدت.
اما در انواع محلول پاشی هدف استفاده ی ضربتی و سریع از کود ها است به این صورت که ما می خواهیم بلافاصله گیاه ما مداوا شود، استفاده از روش محلول پاشی 24 ساعت الی 48 ساعت زمان نیاز دارد تا عنصر مورد نظر جذب گیاه شود. عیب این روش در این است که اول دز بالا تر از استاندارد باعث برگ سوختگی و خرابکاری می شود. دوما تاثیر این کود سیار کوتاه مدت است و شما باید هر 20 روز تکرار کنید.

 

مطالب مرتبط:

 

1. مصرف کود 20-20-20 با| NPK| 12-12-36
2. انواع مصارف کودهای شیمیایی ان پی کا NPK                                                 
3. بهترین زمان مصرف ازت یا (نیتروژن) در مراحل مختلف رشد گیاهان
4. کودهای فسفردار (P)       
5. کودهای پتاسیم دار(K)              
6. کودهای ازت دار (N)     

 

کاربرد کود سولفات منگنز در کشاورزی و باغداری

 

کاربرد کود سولفات منیزیم در کشاورزی

اهمیت سولفات منیزیم در خاک کشاورزی

سولفات منیزیم

از سولفات منگنز برای تأمین منگنز خاک جهت تغذیهٔ گیاهان و در صنایع شیمیایی از جمله در استخراج فلز روی از خاک استفاده می‌شود. منگنز در خاک به صورت کاتیون دو ظرفیتی قابل جذب است و کمبود آن موجب زردی رگبرگ‌ها و توقف رشد در سرشاخه‌ها می‌شود.

منشاء منگنز موجود در خاک تجزیه سنگ های معدنی می باشد و از لحاظ فراوانی در پوسته زمین ، پس از آهن قرار دارد. مقدار کل این عنصر در خاک 200 الی 600 میلی گرم در هر کیلوگرم خاک می باشد. یون منگنز در خاک به سه حالت مختلف دیده می شود. مقدار کل منگنز و منگنز تبادلی در خاک با مقدار کل منگنز در مواد مادری تشکیل دهنده همبستگی ندارد. دی اکسید منگنز پایدارترین اکسید منگنز در خاک است و با اسیدی شدن محیط، بر میزان حلالیت آن افزوده می شود. سایر صورت های منگنز مثل کربنات، هیدروکسید و سیلیکات منگنز همگی بیشتر از اکسید آن محلول اند و درجه حلالیت آنها با pH خاک رابطه معکوس دارد. کمبود منگنز مشابه سایر عناصر ریزمغذی، بیشتر در خاک های آهکی با مواد آلی کم اتفاق می افتد. حساسیت گیاهان مختلف به منگنز، بسیار متفاوت است و با توجه به اینکه پویایی این عنصر در درختان میوه مشابه کلسیم بسیار محدود است، بنابراین علایم کمبود این عنصر ابتدا در برگ های جوان مشاهده می شود.

هرچه خاک pH کمتری داشته باشد میزان حلالیت این عنصر در آن بیشتر می‌باشد. نقش این عنصر در واکنش های انتقال الکترون مرحله فتوسنتز و تولید کلروفیل می‌باشد و بخش عمده منگنز در برگها و ساقه گیاهان ذخیره می شود.

منگنز همچنین فعال کننده تعداد زیادی آنزیم در سایر جانداران بخصوص انسان می باشد. آهکی بودن خاک زمین های کشاورزی، قلیایی بودن و pH بالا، مصرف نامتعادل از کودها و فقر مواد آلی در خاک از جمله عواملی هستند که قابلیت استفاده از این عنصر غذایی را برای گیاهان محدود کرده و باعث کمبود عنصر منگنز در دسترس گیاهان شده و خسارت فراوانی را بر میزان تولید و کیفیت محصولات کشاورزی وارد می کند.

گیاهان نسبت به کمبود منگنز حساسیت های متفاوتی دارند، بعنوان مثال سیب زمینی، غلات و درختان میوه بیشترین حساسیت را به کمبود منگنز از خود نشان می‌دهند. اما پنبه کمترین حساسیت را به کمبود منگنز نشان می دهد. علائم کمبود منگنز ابتدا در بافتهای جوان گیاه دیده می‌شود و در غلات نقاط قهوه‌ای رنگی بر روی حاشیه برگ به وجود می آید. در مرکبات کمبود منگنز به صورت رنگ سبز روشن در حاشیه برگهای جوان می‌باشد اما رگبرگها همچنان به رنگ سبز تیره باقی می مانند.

منگنز : Mn از عناصر غذایی کم مصرف محسوب میشود. این عنصر نقش ضروری در عمل تنفس داشته و فعال کننده آنزیمهایی مانند نیتریت ردوکتاز بوده که در متابولیسم ازت دخالت دارد. منگنز در خاک به شکل کاتیون دو ظرفیتی Mn+2 جذب میشود. در خاکهایی که میزان آهک بالاست مقدار منگنز قابل دسترس کم است.
رایج ترین کود منگنز سولفات منگنز با 16 و یا 22 درصد منگنز است. این کود در مواقع کمبود هم در خاک های اسیدی و هم در خاک های قلیایی قابل مصرف است.

 

علائم کمبود منگنز

 

کمبود منگنز در گیاهان به‌آسانی قابل‌تشخیص است، زیرا به‌محض کمبود منیزیم، برگ شروع به زرد شدن می‌کند و کلروز بین رگه‌ای دیده می‌شود. برگ‌های جوان‌تر در نزدیکی نوک گیاه نشانه‌های ابتدایی را نشان می‌دهند چرا که منگنز متحرک نیست. علائم کمبود منگنز اغلب مشابه کمبود آهن می‌باشند، به صورت کلروز بین رگه‌ای (برگ‌های زرد با رگه‌های سبز) در برگ‌های جوان و گاهی اوقات قهوه‌ای، لکه‌هایی که در ناحیه کلروتیک بین رگه‌ها ظاهر می‌شوند، دیده می‌شوند. رشد گیاه نیز ممکن است کاهش یابد و گیاه کوتوله شود. کمبود منگنز زمانی می‌تواند اتفاق بیفتد که PH محیط کشت رویش بیش از 6.5 باشد، زیرا با جذب منگنز رابطه دارد و در این محدوده در دسترس نیست. همچنین کمبود منگنز می‌تواند ناشی از میزان کم‌مصرف کود باشد، استفاده از کودهای عمومی (که به‌طورمعمول محتوای مواد مغذی را کاهش می‌دهند)، تصفیه بیش‌ازحد به‌وسیله شستشو و یا اعمال بیش‌ازحد خیس خوردن در کلات آهن نیز باعث کمبود منگنز می‌شود.

 

درمان کمبود منگنز

درمان کمبود منگنز آسان است و در طول درمان چندین گزینه وجود دارد. اولین گزینه تنظیم pH خاک است. دو ماده معمولاً برای کاهش pH خاک به کار می‌روند، سولفات آلومینیوم و گوگرد. سولفات آلومینیوم PH را فوراً تغییر می‌دهد، زیرا به‌محض اینکه آلومینیم در خاک حل می‌شود، اسیدیته تولید می‌کند. بااین‌حال، گوگرد با استفاده از باکتری‌های خاک، نیاز به زمان بیشتری برای تبدیل اسیدسولفوریک دارد. اگر pH خاک، مشکل ندارد و درواقع منگنز در خاک وجود ندارد، برای تغذیه گیاهان کوچک، استفاده از روش محلول‌پاشی و روش medical برای درختان بزرگ، روش‌های معمولی برای عرضه منگنز به گیاه هستند. 

 

مسمومیت به منگنز در گیاهان

 

علائم سمیت منگنز با سوختگی نوک و حاشیه برگ‌های قدیمی‌تر و یا به صورت نقاط قهوه‌ای مایل به قرمز در برگ‌های قدیمی شروع می‌شود. مسمومیت شدید ممکن است سبب شود که تعداد لکه‌ها بیشتر شود، که باعث ایجاد زخم‌هایی در برگ‌های بزرگ‌تر می‌شود. در سطوح pH زیر 5.5، منگنز بسیار محلول است و علائم سمیت محتمل‌تر است، به‌ویژه در شمعدانی‌ها، گل‌های همیشه‌بهار، لیزیانتوس و گل حنا آویز وجود دارد. سمیت منگنز ممکن است درصورتی‌که بیش‌ازحد کود مصرف شود، رخ دهد.

شباهت کمبود منگنز به آهن

منگنز و آهن نسبتاً نزدیک هستند، بنابراین منگنز با آهن و به میزان کم باروی، مس، منیزیم و کلسیم رقابت می‌کند. برای دستیابی به بهترین نتایج، نسبت منگنز به آهن را 1: 2 نگه‌دارید و محیط کشت را آزمایش کنید تا اطمینان حاصل کنید که تمامی سطوح تغذیه‌ای و PH در محدوده طبیعی خود قرار دارند. علائم بصری و علائم سمیت منگنز و آهن مشابه است. کمبود منگنز و آهن هر دو به صورت کلروز بین رگه‌ای در برگ‌های جوان ظاهر می‌شود. تفاوت عمده این دو در این است که به علت پیشرفت کمبود منگنز، ناحیه لکه‌ها بین رگه‌ها ایجاد می‌شود، درحالی‌که کمبود آهن به صورت ظاهر تقریباً سفید در برگ‌ها توسعه می‌یابد. سمیت آهن و منگنز علائم یکسانی دارند، بنابراین تشخیص و جدا کردن آن‌ها دشوار است.

کمبود منگنز را نمی‌توان پیش‌بینی و بنابراین پیشگیری کرد و اقدامات اصلاحی را بدون انجام آزمایشات آزمایشگاهی انجام داد. اگر مشکوک هستید که کمبود یا سمیت منگنز یا آهن وجود دارد، از روشی محتاطانه برای آزمایش محیط و بافت گیاهان "طبیعی" و "غیرطبیعی" و محلول‌های مغذی استفاده کنید. این تنها راه فهمیدن کمبود منگنز یا سمیت آن است.

روش استفاده از کود سولفات منگنز:

 

کود سولفات منگنز را می توان به صورت چال کود، کانال کود و یا به شکل محلول برای کشت های باغی و زراعی استفاده کرد.

منگنز به مقدار کم مورد نیاز گیاه بوده و زیادی آن نیز سمی می باشد.

این کود هم در خاکهای اسیدی و هم در خاکهای قلیایی قابل مصرف میباشد.

محلول‌پاشی سولفات منگنز به میزان 5 در هزار برای محصولات زراعی و باغی قابل توصیه است و زمان مصرف هم یک ماه پس از سبز شدن می‌باشد.

کاربرد و مصارف سولفات منگنز :

 

ریز مغذی کشاورزی

زمین های کشاورزی و باغات

تولید انواع کود کشاورزی

توصیه:  استفاده از هر نوع کود را در راستای اصلاح و تقویت خاک زمین زارعی و باغات بر اساس نتیجه آزمون خاک ، صرفاً با نظر کارشناسان مجرب و مهندسین منطقه خود انجام دهید.

 

موارد مصرف سولفات منگنز:      

- درختانی نظیر زیتون، کیوی، مرکبات، پسته، انگور، انجیر، سیب و....

- نباتات زراعی نظیر برنج، حبوبات و گندم کشت آبی

- دانه های روغنی خوصا آفتابگردان و پنبه

- کرفس، گوجه فرنگی، پیاز و سیب زمینی.

 

کاربرد کود سولفات پتاسیم در کشاورزی و باغداری

پتاسیم (k)

مقاله:تأثیرکاربرد کود پتاسیم و منیزیم برعملکرد دانه و میزان روغن گلرنگ

 

سولفات پتاسیم (سولفات پتاسیم) - یکی از بهترین کودهای بسیار متمرکز برای گیاهان است که برای تغذیه گیاهانی که کلر را تحمل نمی کنند، استفاده می شود. این برای تغذیه گیاهان در گلخانه ها و در زمین های باز استفاده می شود. کود برای هر دو مرحله آماده سازی خاک قبل از کاشت و برای پوشش گیاه در مرحله رویشی مناسب است. امروز ما به شما می گویم آنچه در آن است، بیایید درباره خواص فیزیکی و شیمیایی آن، نحوه استفاده از آن در باغ و باغ و اقدامات ایمنی در هنگام کار با کود توضیح دهیم.

 

پتاسیم از عناصر ضروری گیاهان عالی و فراوان‌ترین عنصر موجود در پیکره گیاه پس از ازت است. مقدار متوسط پتاسیم پوسته خاک در حدود 3/2 درصد است. منبع عمده پتاسیم برای رشد گیاهان در شرایط طبیعی از هوازدگی کانیهای پتاسیمدار تامین می‌شود.

پتاسیم به راحتی در سراسر گیاه حرکت می‌کند و به مقدار زیاد در بخشهای فعال و در حال رشد گیاه وجود دارد. مقدار مورد نیاز گیاهان به پتاسیم متفاوت است. پتاسیم در فعال کردن آنزیمها، ساختن پروتئین، فتوسنتز، تنظیم فشار اسمزی، گسترش سلولی، حرکت روزنهای، انتقال مواد در آوند آبکش و توازن کاتیون-آنیون نقش دارد. همچنین در تشکیل قند و نشاسته، متابولیسم چربی، تثبیت نیتروژن و خنثی کردن اسیدهای آلی شرکت میکند. نقش پتاسیم در گیاه بیشتر کاتالیزوری بوده و کمبود آن مقاومت گیاه را در برابر آفات و بیماریها کاهش میدهد. با توجه به اهمیت پتاسیم در کیفیت محصولات به این عنصر، عنصر کیفیت  (Quality element)میگویند.

کودها به عنوان منابع مناسبی برای تامین نیاز تغذیهای گیاه شناخته شدهاند که رایجترین کودهای حاوی پتاسیم مورد استفاده برای گیاهان عبارتند از: کلرید پتاسیم، سولفات مضاعف منیزیم پتاسیم، نیترات پتاسیم و سولفات پتاسیم.

کلرید پتاسیم:

کلرید پتاسیم دارای مقدار زیاد پتاسیم (62%-60%) میباشد، با این حال مصرف زیاد کلرید پتاسیم در مواردی که به مقدار زیادی پتاسیم نیاز است چندان مطلوب نیست، از مزایای آن می‌توان به ارزانتر بودن نسبت به دیگر کودهای پتاسه، محلول بودن آن و سهولت استفاده اشاره کرد. البته این کود به دلیل داشتن عنصر کلر برای محصولاتی که ظرفیت پذیرش کلر ندارند (مانند تنباکو، سیب زمینی و …) مناسب نیست.

سولفات مضاعف پتاسیم و منیزیم:

سولفات مضاعف پتاسیم و منیزیم که حاوی 22% پتاسیم می باشد و عمدتا معدنی بوده و به لانگبینیت معروف است. این کود در آب قابل حل بوده و در زمان کمبود منیزیم هم درخاک و هم بهصورت سرک مصرف می‌شود. همچنین سولفات مضاعف پتاسیم و منیزیم به عنوان منبعی از گوگرد و منیزیم شناخته میشود.

نیترات پتاسیم:

به علت داشتن خاصیت انفجاری نیترات پتاسیم، در تهیه این کود معمولاً 80 درصد نیترات پتاسیم را با 20 درصد کلرید پتاسیم ترکیب میکنند.

سولفات پتاسیم:

سولفات پتاسیم با 41 تا 44 درصد پتاسیم یکی از بهترین کودهای پتاسیمی است که تاکنون به بازار کشاورزی ایران وارد شده است و این کود از اثر اسید سولفوریک بر کلرور پتاسیم بدست می‌آید و در زمانی که یون کلر برای گیاه زیانبار باشد بهتر است پتاسیم به صورت سولفات استفاده شود.

پتاسیم با پوشش گوگردی به صورت یون سولفات در محلول خاک وجود داشته و به علت داشتن بارمنفی جذب ذرات خاک نمیشود، اکسید و احیاء گوگرد درخاک بیولوژیکی بوده و میکرو ارگانیسمهای خاک میتوانند گوگرد را به یون سولفات تبدیل و قابل استفاده برای گیاه نمایند.

همچنین سولفات پتاسیم را میتوان به عنوان منشاء تامین پتاسیم و گوگرد در کشتهای هیدروپونیک بهکار برد و پتاسیم موجود در سولفات پتاسیم ارزانترین روش برای القاء مقاومت به سرمازدگی در درختان میوه و گیاهان زراعی است.

به علاوه اندازه بسیار ریز ذرات این کود، مانع از ایجاد رسوب در سمپاش و سیستمهای آبیاری شده و استفاده از آن را فارغ از هرگونه مشکل میکند.

 

علایم کمبود پتاسیم:

 

شروع کمبود پتاسیم در برگهای پیرتر    

کاهش رشد عمومی گیاه
زردی و سوختگی در حاشیه و نوک برگها   

کاهش مقاومت به خشکی
کوتاه شدن و کلروز میانگرهها   

افزایش حساسیت به شوری، سرما و بیماری قارچی
کوچک ماندن برگها و سبز ماندن رگبرگها    

کشیده شدن نوک میوهها و عدم تکامل دم میوه

علایم بیشبود پتاسیم:

علایم مستقیم سمیت ناشی از پتاسیم به جز در شرایطی که خسارت ناشی از نمک به خاطر کاربرد فراوان کود پتاسه (در خاکهایی با ظرفیت تعادلی پایین) اتفاق میافتد، به ندرت دیده شده است اگر چه در برخی شرایط مزرعهای و یا آزمایشات گلدانی ممکن است سمیت عنصر فوق مشاهده شود.

با وجود این در شرایطی که مقدار زیاد کود پتاسیم استفاده میشود یا پتاس خاک خیلی زیاد است، ممکن است در بسیاری از گیاهان و خصوصا̋ در درختان میوه کمبود منیزیم یا کلسیم مشاهده شود. در سیبزمینی و چغندرقند زیادی پتاسیم باعث کاهش نشاسته، قند و ماده خشک میشود. در کشت هیدروپونیک، تاخیر رشد، آسیب برگها و ریزش زودرس آنها به عنوان سمیت مستقیم پتاسیم ذکر شده است.

 

عوامل تشدید کننده کمبود پتاسیم:

 

• خاک‌های با PH پایینتر از 5 (اسیدی)    
• خاک‌های شنی و سبک یا خاک‌های خیلی سنگین
• خشکی و کم‌آبی خاک    آبیاری بیش از حد
• افزایش میزان منیزیم در خاک.

 

  روش آماده کردن محلول کودی :

 

• تانکر آب را تا دوسوم حجم پر کنید. در صورتیکه آب قلیایی باشد (8<PH ) بهتر است اول آن را اسیدی نموده (5 تا 6 pH) و سپس کود را در آن حل کنید.
• مقدار لازم را به دقت به میزان 10 کیلوگرم در صد لیتر آب یا ( g/l100 ) اندازه گیری و به تدریج به آب اضافه کنید، آب را دائماً بهم بزنید تا کود کاملاً حل شود، بهتر است دمای آب کمتر از 25 درجه سانتیگراد نباشد. (12 کیلوگرم سولو پتاس در 100 لیتر آب با دمای 24 درجه سانتیگراد به سرعت حل میگردد).
• سپس تانکرآب را با آب اضافی پر کنید.
• وقتی مطمئن شدید که تمام کود حل شده است، محلول را به سیستم آبیاری تزریق کنید و یا محلول پاشی نمائید.
• توصیه می شود که سولفات پتاسیم قبل از اضافه کردن کودهای دیگر بخصوص کود منیزیم در آب حل شود.
• همانطور که معمول است مثل بیشتر کود­های جامد، برای کاربرد محلول همراه با آبیاری باید سیستم آبیاری را به فیلتر مجهز کرد و از مویان پومُد (صابون محلول پاشی) با غلظت یک در هزار همراه با کود آبیاری استفاده کرد.

 

توجه : برای تهیه محلول حتماً سولفات پتاسیم به آب اضافه گردد

 

محلولپاشی سولفات پتاسیم

برای محلولپاشی سولفات پتاسیم در درختان میوه 10-5 کیلوگرم درهکتار و در محصولات زراعی 8-5 کیلوگرم در هکتار بر روی برگها پاشیده شود و دقت شود که تمامی شاخ و برگها به طور کامل به محلول آغشته شوند. در ضمن از محلولپاشی در زمان تابش شدید آفتاب پرهیز نمایید. با توجه به این که عنصر پتاسیم به سه شکل کلی نسبتاً غیر قابل جذب، با قابلیت جذب کُند و با قابلیت جذب سریع در خاک، قابل استفاده برای گیاه میباشد، پتاسیم محلول در خاک دارای قابلیت جذب سریع (یون پتاسیم محلول) است و گیاه به راحتی از آن استفاده میکند. در نتیجه بهتر است جذب پتاسیم از طریق خاک صورت گیرد و محلولپاشی آن توصیه نمیگردد.

 

نکات فنی استفاده از کود سولفات پتاسیم:

 

مصرف پتاسیم در پاییز در خاکهای رسی برای آن که ظرفیت تثبیت چنین خاکهایی را پر کند توصیه میشود.
مصرف پاییزه پتاسیم در خاکهای لومی شنی، شنی یا خاکهای آلی توصیه نمیشود. چرا که بارندگیهای زمستانه به راحتی باعث شست و شوی کود میشود.
از مخلوط کردن سولفات پتاسیم با ترکیبات کلسیمدار به شدت پرهیز نمایید.
برای بهبود اثر سولفات پتاسیم در درختان میوه، توصیه میشود در زمان بعد از گلدهی و در طول دوره رشد میوه مصرف شود.
سولفات پتاسیم قبل از کودهای حاوی منیزیم در آب حل شود.

 

جدول میزان استفاده از کود سولفات پتاسیم

 

نوع گیاه	میزان مصرف	نحوه مصرف	زمان مصرف
درختان میوه	دویست تا دویست و پنجاه گرم برای هر درخت	چالکود	در زمستان، همراه با سایر کودها
درختان میوه	چهل تا پنجاه کیلوگرم در هکتار	کــــــــــــــــــــــود آبیـــــــــــــــــــــــــاری (مصرف کودهای محتوی پتاسیم در باغ¬های میوه ترجیحاً به صورت چالکود پیشنهاد می¬شود)	در صورت نیاز گیاه
درختان میوه	چهل تا پنجاه کیلوگرم در هکتار	سیستم قطره ای	در صورت نیاز گیاه
محصولات زراعی	شصت تا هشتاد کیلوگرم در هکتار	خاکی	قبل از کاشت، همراه با سایر کودها
محصولات زراعی	سی تا سی و پنج کیلوگرم در هکتار	سیستم قطره ای	در صورت نیاز گیاه
صیفی و جالیز	سی تا پنجاه کیلوگرم در هکتار	خاکی	قبل از کاشت، همراه با سایر کودها
صیفی و جالیز	بیست تا سی و پنج کیلوگرم در هکتار	سیستم قطره ای	در صورت نیاز گیاه
محصولات گلخانه ای	دو تا سه کیلوگرم در هزار متر	سیستم قطره ای	در صورت نیاز گیاه
پسته	پانصد تا هزار گرم برای هر درخت	چالکود	در زمستان، همراه با سایر کودها
پسته	دویست تا دویست و پنجاه کیلوگرم در هکتار	سیستم قطره ای	در صورت نیاز گیاه
سیب زمینی	ده تا پانصد کیلوگرم در هکتار	کود آبیاری	قبل از کاشت، همراه با سایر کودها
سیب زمینی	هفت تا پانزده کیلوگرم در هکتار	سیستم قطره ای	در صورت نیاز گیاه