نکات مهم در تغذیه گیاهان

1-همیشه ریزش گل‌ها و میوه‌های جوان نشان از کمبود عناصر عذایی نیست این پدیده خود تنکی  نام دارد و یک امر طبیعی می‌باشد

2-بطوریکه در درختان میوه دانه دار فقط 5 تا 8 درصد، در درختان میوه هسته دار 10 تا 20 درصد و در مرکبات تنها 3 تا 5 درصد از گل‌ها به میوه تبدیل می‌شوند.

3-نکته‌ی دیگر این که ریزش گل و میوه‌های جوان در درختانی که میوه‌های کوچک دارند (گیلاس و آلبالو) مشکلی ایجاد نمی‌کند اما در میوه‌های درشت نظیر سیب، گلابی، هلو و شلیل بویژه قبل از برداشت می‌تواند موجب تلفات سنگین گردد.

4-استفاده بیش از حد از نیتروژن در درختان سیب باعث بروز پدیده‌ی آبگزیدگی در میوه‌ها می‌شود.

5-استفاده بیش از حد از نیتروژن در درختان "به" و "گلابی" احتمال آلودگی شاخه‌ها به بیماری آتشک را افزایش می‌دهد.

6-کمبود بُر در آلو موجب ترشح صمغ در درختان می شود.

7-یک پدیده نامطلوب در آلبالو و گیلاس به نام ترکیدگی ناشی از باران وجود دارد که می توان آن را با کلسیم تا حدودی کنترل کرد.

8-درختان میوه‌ی آجیلی پتاسیم بیشتری نسبت به دیگر عناصر جذب می‌کنند.

9-جذب منگنز توسط گیاه در صورت وجود آمونیوم کمتر و در حضور نیترات بیشتر می باشد.

 

 زمان تغذیه برگی:

1-بهترین زمان جهت تغذیه برگی اوایل صبح یا نزدیک به غروب خورشید است. هنگامیکه روزنه های برگ باز هستند. زمانیکه رطوبت نسبی هوا در بالاترین حد قرار دارد و برگها در مرحله تورژسانس کامل هستند و سلولهای برگ مملو از آب هستند.

 

2-تشکیل شبنم بعد از تغذیه برگی در افزایش مدت زمان ورود مواد غذایی به درون برگها به دلیل حلالیت مجدد مواد غذایی موجود در شبنم روی برگها، بسیار اهمیت دارد.

3-محلول پاشی زمانی صورت گیرد که خاک دارای رطوبت مناسب باشد، هنگامیکه برگها مملو از آب بوده و تنش آبی وجود نداشته باشد ویا آبیاری قبل از محلول پاشی انجام شده باشد.

4-از محلول پاشی درست قبل از بارندگی به جهت جلوگیری از شسته شدن مواد غذایی خودداری کنید.

بارندگیهای ملایم و سبک چند ساعت بعد از محلول پاشی، باعث حل شدن مجدد مواد غذایی در آب باران شده و افزایش جذب را به دنبال دارد.

5-از تغذیه برگی در ساعتهای گرم روز خودداری شود، جذب در دماهای بالا خیلی کم می باشد و ممکن است گیاه را با تنش و سوختگی برگها مواجه کند. تغذیه برگی در دماهای بالاتر از 27 درجه سانتی گراد توصیه نمی شود.

6-در هنگام شب به دلیل بسته بودن روزنه ها، جذب از طریق برگ کاهش می یابد، بنابراین محلول پاشی توصیه نمی شود.
محلول پاشی بایستی در زمانی انجام گیرد که کمترین وزش باد وجود داشته باشد، مخصوصا زمانی که اندازه ذرات محلول پاشی ریز باشد که مستعد بادبردگی (دریفت) است نباید محلولپاشی انجام شود.

 

جدول تشخیص کمبود عناصر غذایی در گیاهان

 

 

آنتاگونیسم و سینرژیسم چیست؟

 

 

به زبان ساده برخی عناصر اضافی مانع جذب عناصر دیگر در خاک توسط ریشه گیاه میشود.

گاهی اوقات جذب یک عنصر غذایی مانع جذب بعضی عناصر دیگر می گردد ، این پدیده را آنتاگونیسم یا رقابت کنندگی گویند .

چنانچه افزایش غلظت یک عنصر با کاهش غلظت عنصر دیگر همراه باشد این دو عنصر نسبت به هم ناسازگارند .

همچنین گاهی ملاحظه می شود که جذب یک عنصر غذایی توسط گیاه باعث تشدید و افزایش شدت جذب یک یا چند عنصر غذایی دیگر می گردد ، به این پدیده سینرژیسم یا تشدید کنندگی گویند ...

بعنوان مثال:

 غلظت بالای کلسیم ؛ مانع جذب بر ، آهن و منیزیم میشود

غلظت بالای پتاسیم مانع جذب منیزیم میشود

غلظت بالای نیتروژن مانع جذب مس میشود

 غلظت بالای مس جذب آهن را کاهش می دهد.

در چنین مواقعی که دچار عدم جذب عناصر میگرد قبل از کاشت گیاه و یا درخت باید از نمونه خاک را به آزمایش بدهیم و میزان عناصر  و پی هاش خاک با تناسب به کشت محصول مورد نظر سنجیده شود سپس با نظر کارشناسی به اصلاح خاک توسط برخی عناصر شیمیایی و فیزیکی اقدام کنیم. و بعد از کشت اگر به چنین پدیده ای مواجه شدیم باز با نظر کارشناسی با اضافه کردن برخی از عناصر شیمیایی و فیزیکی بوسیله چالکود و یا محلول پاشی اقدام میکنیم.

عناصر شیمیایی مانند چالکودها، محلول پاشی های عناصر شیمیایی مثل گوگرد و... عناصر فیزیکی مانند اضافه کردن شن و ماسه و یا رُس ، یا کمپوست به خاک و بالا بردن هوموس خاک و.....

 

به زبان ساده برخی عناصر کمک به جذب عناصر دیگر در خاک توسط ریشه گیاه میشود.

گاهی اوقات یک عنصر غذایی باعث جذب دیگر عنصر میشود به این پدیده سینرژیسم گویند.

مثلا: کاربرد پتاسیم باعث افزایش جذب منگنز و آهن میشود.

 کاربرد فسفر باعث افزایش جذب منیزیم میشود.

کاربرد نیتروژن باعث افزایش جذب مولیبدن و منیزیم می شود.

عناصر پُرمصرف،میان مصرف،کم مصرف مواد توسط گیاهان و درختان

 

عناصر پُر مصرف گیاهان:

 

نیتروژن یا همان ازت:N

نقش حیاتی در بسیاری از فعالیت¬های گیاهی، افزایش رشد رویشی گیاه، بیشتر از سایر مواد غذایی در تغذیه گیاه مصرف می‌شود و همواره در دوره رشد بصورت تدریجی مصرف شود. نیاز گیاهان به ازت زیاد است.

راههای مصرف: آب آبیاری، محلول‌پاشی روی برگ یا خاک قبل از کشت

علائم کمبود: توقف رشد رویشی، تغییر رنگ برگ به سبز کم رنگ یا زرد، رنگ میوه‌ها روشن، گل کوچک مانده و می‌ریزد، رشد بیش از حد ریشه و قهوه‌ای شدن ریشه.

درمان کمبود ازت: کوددهی سرک ازت به خاک 50 یا محلول‌پاشی اوره هر دو هفته یکبار در هنگام غروب خورشید.

 

دو شکل کلی کودهای ازته:

• بصورت آلی: کودهای دامی، پودر استخوان
• بصورت معدنی: کودهای شیمیایی از قبیل نیترات آمونیوم، فسفات آمونیوم، اوره.

 

مصرف بیش از حد ازت باعث بیماری قارچی مثل پیتیوم می‌شود.

 

 فسفر :P

این عنصر به توسعه ریشه و رشد و باردهی گیاه کمک می‌کند.

علائم کمبود: برگها سبز تیره مایل به ارغوانی و بنفش، برگها کوچک و براق مانده و لکه‌های قهوه‌ای روی برگهای مسن ایجاد می‌شود. پیچیدگی برگها به پشت

درمان کمبود: استفاده از کود سوپر فسفات تریپل یا فسفات منوپتاسیم به در یک لیتر همراه آب آبیاری.

 

مواردی درخصوص ماده ی پرمصرف فسفر:

فسفر از عناصر اصلی مورد نیاز گیاه بوده و از عناصر مهم در تولید محصول به شمار می آید

نقش های فسفر: ساخت اسید نوکلییک، نقل و انتقال انرژی ، تقسیم سلول، توسعه قسمت های زایشی، رشد و تکامل ریشه فرعی و مویی، رسیدگی محصول نقش دارد

فسفر بعد از نیتروژن مهم ترین عنصر غذایی مورد نیاز گیاه است. اکثر خاک ها قادر به تامین فسفر کافی برای رسیدن به عملکرد مناسب نیستند.

این عنصر در خاک های اسیدی با آهن و الومنیوم و در خاک های آهکی با کلسیم تولید املاحی می نمایند که حلالیت بسیار پایینی دارند( نظیر فسفات کلسیم یا فسفات های آهن و آلومنیوم )

اشکال قابل جذب فسفر : یون یک بار منفی H2PO4 ارتو فسفات اولیه، یون دوبار منفی HPO4  ارتوفسفات ثانویه

یون H2PO4 در شرایط اسیدی و یون HPO4  در شرایط قلیایی جذب می گردد.

 

پتاسیم : K

عامل مهم تسهیل در انتقال مواد غذایی و آهن است. گیاه را در برابر سرما و گرما و بیماری مقاوم می‌کند. فسفر قبل از شروع کاشت مصرف می‌شود.

علائم: سطح میوه‌ها غیر طبیعی می‌شود. رنگ میوه نامناسب می‌شود.

درمان کمبود: بصورت سرک قبل از کشت یا محلول‌پاشی با سولفات پتاسیم

 

عناصر غذایی میان‌مصرف:

 

منیزیم: Mg

کمک به جذب عناصر غذایی، تولید روغن در دانه‌های روغنی. این عنصر در ساختمان کلروفیل بکار می‌رود.

علائم کمبود: وجود لکه‌های موجدار و قهوه‌ای با ظاهری چروکیده، میوه‌ها کوچک مانده و بافت میوه نرم می‌شود.

درمان کمبود: محلول‌پاشی با سولفات منیزیم هر 2 هفته.

 

کلسیم :Ca

عمدتاٌ در برگ گیاهان وجود دارد.

علائم کمبود: حاشیه برگها قهوه‌ای و پیچدار شده و برگها کوچک باقی می‌مانند. نوک ریشه‌ها می‌میرد و در قسمتهای باقیمانده ریشه زایده‌هایی شبیه غده‌های کوچک ساخته می‌شود.

درمان کمبود: محلول‌پاشی با نیترات کلسیم

گوگرد:S 

رشد جوانه‌های گیاه، افزایش شاخه‌دهی، تولید پروتئین، تولید روغن در دانه‌های روغنی. نقش گوگرد در تشکیل پروتئین و اسید آمینه است.

درمان کمبود: استفاده از کود سوپر فسفات، سولفات آمونیوم، گل گوگرد، سولفات کلسیم ویا گوگرد بنتونیت دار قبل از کشت و یا چالکود.

 

عناصر کم ‌مصرف:

 

آهن:Fe

افزایش قدرت جوانه‌زنی بذر، سبزینگی گیاه، رشد و فتوسنتز. این عنصر در ساخت و تولید سبزینه نقش مهمی دارد.

علائم کمبود: رنگ برگهای جوان زرد روشن می‌شود. احتمال سوختگی برگها

درمان کمبود: محلول‌پاشی سولفات آهن

مس:Cu

علائم کمبود: رشد گیاه متوقف، ارتفاع گیاه کم، وجود لکه‌های زرد در قسمت میانی برگهای بالغ، میوه‌ها کوچک هستند.

درمان کمبود: محلول‌پاشی با سولفات مس با آب آهک

روی:Zn

جلوگیری از ریزش گل و جوانه‌ها، گرده افشانی، تشکیل میوه و دانه. در رشد و میوه‌دهی و مقاومت بوته در مقابل بیماریهای قارچی مؤثر است.

علائم کمبود: کاهش گلدهی و ریزش گلها

درمان کمبود: محلول‌پاشی با سولفات روی

منگنز:Mn

افزایش جوانه‌زنی بذر، مقاومت در برابر آفات و بیماری‌ها، زودرسی محصول. نیاز گیاه به این عنصر کم است. کمبود و فراوانی منگنز هر دو سبب زردی گیاه می‌شود.

علائم کمبود: زرد شدن تمام سطح برگچه‌ها و زرد شدن جوانه گلها، ایجاد نقاط سوخته روی برگها بصورت لکه‌های مواج در آمدن

درمان کمبود: محلول‌پاشی سولفات منگنز

مولیبدن:Mo

تثبیت بیولوژیکی نیتروژن، کاهش تجمع نیترات در گیاه

بُر:B

تشکیل جوانه‌های برگ و گل، تولید میوه و دانه.

علائم کمبود: مرگ جوانه‌ها و نقاط رشدی، ایجاد ظاهر پرپشت و بدشکل

 درمان کمبود: استفاده بوراکس یا محلول‌پاشی بوراکس

مولیبدن: Mo

رشد و فتوسنتز، تشکیل میوه، افزایش دانه‌بندی، افزایش طعم و رنگ میوه. علائم کمبود: ایجاد سوختگی در نوک و حاشیه برگها

 درمان کمبود: مصرف مولیبدات پتاسیم به میزان 150 میلی‌گرم در متر مربع بصورت خاکی یا محلو‌پاشی 1 گرم در لیتر

سیلیسیم: Si

افزایش مقاومت به رس، آفات و بیماری‌ها، افزایش جذب فسفر

کبالت: Co

تاثیر بر تثبیت بیولوژیکی نیتروژن، افزایش فتوسنتز

نیکل: Ni

فعال‌سازی آنزیم‌ اوره‌ و کاهش سمیت اوره در گیاه، تولید متابولیت‌های ثانویه.

 

مطالب مرتبط:

 

 

 

 

 

 

1. مصرف کود 20-20-20 با| NPK| 12-12-36
2. انواع مصارف کودهای شیمیایی ان پی کا NPK
3. بهترین زمان مصرف ازت یا (نیتروژن) در مراحل مختلف رشد گیاهان
4. در چه شرایطی باید از محلول پاشی کود استفاده کرد؟
5. زمان و نحوه کوددهی در باغات
6. نکات مهم در تغذیه گیاهان
7. کودهای فسفردار (P)
8. کودهای پتاسیم دار(K)
9. کودهای ازت دار (N)
10. زمان و نحوه چالکود کردن
11. روش، زمان و میزان مصرف برخی کودها در محلول پاشی
12. تفاوت بین فرمول کود آهن EDDHA و EDDHSA
13. بهترین کودهای دامی به ترتیب کیفیت و اهمیت
14. فواید محلول پاشی باغات
15. جذب کلسیم در درختان
16. فرق کودهای معمولی با کودهای کلاته در چیست؟
17. معایب استفاده از کود های دامی تازه و نپوسیده
18. کوددهی و مقاومت گیاه در برابر آفات و بیماریها
19. آنتاگونیسم و سینرژیسم چیست؟
20. لزوم استفاده از گوگرد در افزایش بهره وری محصولات کشاورزی
21. کود اسید هیومیک چیست؟
22. اثرات نور خورشید در گیاهان