سولفات آمونیوم (به انگلیسی: ammonium sulfate) نام آیوپاک آن ammonium tetraoxosulfate (VI) میباشد . آمونیوم سولفات یک نمک معدنی با مصارف صنعتی است. مهمترین مصرف آن به عنوان کود کشاورزی میباشد , و شامل 21 درصد نیتروژن و 24 درصد سولفور است.
فرمول شیمیایی : (NH4)2SO4)
مصارف
- مصرف اولیه سولفات آمونیوم به عنوان کود کشاورزی برای خاکهای قلیایی است. یون آمونیوم در خاک آزاد شده و مقدار محدودی اسید تولید میکند. کاهش میزان pH خاک, موجب تأمین نیتروژن مورد نیاز برای رشد گیاه میشود. مهمترین مشکل استفاده از آمونیوم سولفات در کمبود نیتروژن آن نسبت به نیترات آمونیوم است که موجب افزایش هزینه‌های حمل و نقل میشود.
- همچنین از این ترکیب در کشاورزی به عنوان اسپری کمکی برای حشره کش ها, قارچ کش‌ها و علف کش‌های محلول در آب استفاده میشود.
- برای تولید سایر نمک‌های آمونیوم مخصوصا پرسولفات آمونیوم مصرف میشود.
- آمونیوم سولفات به عنوان یک نگهدارنده چوب استفاده می‌شده‌است. اما امروزه بدلیل ایجاد خورندگی در فلزات کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عمده ترین مزیت کود سولفات آمونیوم در مقایسه با سایر کودهای ازتی از قبیل اوره و نیترات آمونیوم قابلیت اصلاح کنندگی خاک های قلیایی می باشد. از آنجا که اکثر خاک های کشاورزی ایران قلیایی و آهکی هستند، مصرف کود سولفات آمونیوم به صورت مداوم و جایگزینی آن به جای سایر کودهای ازته بهترین نتیجه را در اصلاح و بهبود ساختار خاک خواهد داشت.
امروزه اهمیت گوگرد و مصرف آن در کشاورزی به حدی بر همگان واضح و آشکار شده است که مشتقات گوگرد را به فرم های مختلف در خاک وارد و بدین ترتیب باعث اصلاح ساختار خاک می شوند این نقش اهمیت زیادی پیدا کرده و عنصر گوگرد را در تغذیه گیاهی چهارمین عنصر اصلی بعد از ازت و فسفر و پتاس به حساب می آورند.
همانطور که میدانید عناصری که سبب ایجاد خاک های قلیا و شور می گردد ترکیبات سدیم و کلسیم می باشد که به فرم کربناتی در خاک یافت می شود . یون سولفات باعث کاهش و تعدیل کربناتها و دی کربناتها در خاک می شود بدین ترتیب که با ترکیب شدن سولفات با سدیم سولفات سدیم تشکیل می شود؛ که در آب محلول می باشد و با شستشو و زهکشی مناسب از منطقه نمو ریشه خارج می گردد همچنین ترکیب یون سولفات با کربنات کلسیم موجب کاهش قابل توجه خاصیت قلیایی آن در خاک می شود.
نقش کود سولفات آمونیوم در بخش کشاورزی
ازت (نیتروژن) از مهمترین عـوامل دستیابی به عملکرد مطلوب و افـزایش عمـلکرد گیاهان در بخش کشاورزی است.
ازت یا همان نیتروژن فراوان تـرین عنـصر مـوجود در جو می باشد و پر مصرف ترین عنـصر توسط گیاهان می باشد، که بصورت یون های نیترات و آمونیم و اوره از طریق ریشه ها جذب شده و پس از انتقال به برگ ها در سنتز اسیدهای آمینه مشارکت و در نهایت پروتئین ها را ایجاد می کند.
ازت بخش مـهمی از ترکیبات آلی گیاهان همانند رنگدانه کلروفیل و کوآنزیـم ها را تشکیل می دهد. ماده مغذی ازت رشد رویشی درخت را تحریک کرده و در صورت مصرف زیاد منجر به ایجاد بافت های نرم و افزایش پاجوش و تنه جوش در درخت شده و بر فرآیند تولید محصول اثر معکوس میگذاردبنابراین همواره باید مقدار بهینه از کودهای ازته مورد استفاده قرار گیرد تا بهترین تأثیر را بر نجوه عملکرد گیاهان داشته باشد .
ازت مورد نیاز گیاهان از دو منـبع کودهای شیمیایی و کودهای آلی تأمین می گردد.
سولفات آمونیوم در درجه اول برای مواردی که به ازت و گوگرد به عنوان ماده مکمل خاک و برای تأمین نیاز گیاهان در حال رشد، نیاز است، مصرف می شود. گرچه کود سولفات آمونیوم حاوی 21% ازت بوده و کود های دیگری وجود دارند که حاوی درصد ازت بیشتری هستند (بعنوان مثال اوره حاوی 46% ازت می باشد)، اما ازت موجود در کود سولفات آمونیوم سولفامون هدر رفت و آب شویی بسیار کمتری نسبت به سایر کودهای ازته داشته و همچنین کود سولفات آمونیوم یک منبع عالی از گوگرد می باشد که چندین عملکرد اساسی در گیاهان به خصوص تولید پروتئین ها دارد.
